- Rhododendron; mae'n trechu fflora brodorol
- Clymog Japan; mae'n achosi difrod strwythurol i seilwaith
- Jac y neidiwr; mae'n hyrwyddo erydu glannau afon
- Ewin mochyn; mae'n trechu pysgod cregyn masnachol bwysig
- Cimwch yr afon signal; yn rhagflaenu wyau pysgod brodorol
- Chwistrelliad môr carped; mae'n maeddu offer dyframaeth a gwelyau cregyn gleision.
Rhywogaethau goresgynnol estron
Cyhoeddwyd 02/04/2014   |   Diweddarwyd Ddiwethaf 27/05/2021   |   Amser darllen munudau
2 Ebrill 2014
Erthygl gan Katy Orford, Gwasanaeth Ymchwil Cynulliad Cenedlaethol Cymru
[caption id="attachment_1070" align="aligncenter" width="500"] Llun o Flickr gan USFWS-Pacific Region. Dan drwydd Creative Commons.[/caption]
Yng nghanol 2013, cynhaliodd Pwyllgor Amgylchedd a Chynaliadwyedd y Cynulliad ymchwiliad i effeithiau rhywogaethau goresgynnol estron yng Nghymru. Bydd y Cynulliad yn trafod adroddiad y Pwyllgor ar 2 Ebrill.
Beth yw rhywogaethau goresgynnol estron?
Rhywogaethau anfrodorol neu 'estron' yw rhywogaethau sydd wedi cael eu symud y tu allan i'w hystod naturiol gan weithgarwch dynol, naill ai'n ddamweiniol neu'n fwriadol. Os yw'r rhywogaeth a gyflwynwyd wedyn yn goroesi ac yn atgynhyrchu, ystyrir ei bod wedi ennill ei phlwyf. Dosberthir rhywogaethau estron fel rhai goresgynnol pan fo'u presenoldeb yn arwain at ganlyniadau negyddol yn yr ardal lle cawsant eu cyflwyno, fel achosi dirywiad mewn bioamrywiaeth frodorol, achosi difrod economaidd neu effeithio ar iechyd dynol.
Mae'r gyfradd o rywogaethau goresgynnol estron sydd wedi'u sefydlu ym Mhrydain wedi cynyddu ers 1800. Nododd astudiaeth a gomisiynwyd gan Defra y cafwyd 280 o rywogaethau goresgynnol estron ym Mhrydain Fawr yn 2012, gan gynnwys ffyngau, micro-organebau, planhigion ac anifeiliaid. Rhwng 2000 a 2010, sefydlwyd cyfartaledd o 1.4 rhywogaeth oresgynnol estron ychwanegol ym Mhrydain bob blwyddyn. Rhagwelir y bydd y gyfradd o rywogaethau goresgynnol estron newydd yn parhau i gynyddu, gyda thwf mewn masnach a theithio a newid hinsawdd.
Pa rywogaethau goresgynnol estron sydd o bryder penodol yng Nghymru?
Mae enghreifftiau o rywogaethau goresgynnol estron sydd o bryder penodol yng Nghymru yn cynnwys: