Mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi cynigion ar gyfer sut a ble y mae am i Gymru dyfu dros yr ugain mlynedd nesaf.
Cyhoeddiad newydd: Y Fframwaith Datblygu Cenedlaethol draft (PDF, 3,005KB)
Cafodd y Fframwaith Datblygu Cenedlaethol drafft ei gyhoeddi ar gyfer ymgynghoriad ar 7 Awst gan nodi strategaeth Llywodraeth Cymru ar gyfer mynd i'r afael â'i blaenoriaethau cenedlaethol drwy'r system gynllunio. Bydd yr ymgynghoriad yn cau ar 15 Tachwedd.
Mae’r Fframwaith Datblygu Cenedlaethol:
- yn nodi lle y mae angen twf a seilwaith o bwysigrwydd cenedlaethol, a sut y gall y system gynllunio gyflawni hyn;
- yn rhoi cyfeiriad ar gyfer cynlluniau datblygu rhanbarthol a lleol;
- yn rhoi cyd-destun polisi ar gyfer penderfyniadau ynghylch ceisiadau cynllunio ar gyfer prosiectau seilwaith mawr;
- yn cyd-fynd â strategaethau economaidd, trafnidiaeth, amgylcheddol, tai, ynni a diwylliannol cenedlaethol; ac
- yn ategu Polisi Cynllunio Cymru, sy’n disgrifio polisïau cynllunio cenedlaethol Llywodraeth Cymru.
Yr hydref hwn, bydd dau Bwyllgor Cynulliad, sef y Pwyllgor Newid Hinsawdd, yr Amgylchedd a Materion Gwledig (NHAMG) a’r Pwyllgor Economi, Seilwaith a Sgiliau (ESS) yn craffu ar y Fframwaith Datblygu Cenedlaethol drafft. Byddant yn ceisio dylanwadu ar gynnwys y Fframwaith Datblygu Cenedlaethol yn ystod y cyfnod hanfodol hwn.
Disgwylir i ddrafft terfynol y Fframwaith gael ei osod gerbron y Cynulliad ym mis Ebrill 2020 am gyfnod statudol o 60 diwrnod.
Nid yw'r Cynulliad yn gallu pasio, diwygio na phleidleisio yn erbyn y Fframwaith gan y byddai’n ddarn o ddeddfwriaeth, ond gall y Cynulliad, neu un neu fwy o'i Bwyllgorau, wneud argymhellion i’r Fframwaith. Rhaid i Lywodraeth Cymru ystyried yr argymhellion hyn cyn cyhoeddi'r fersiwn derfynol, a ddisgwylir ym mis Medi 2020.
Dechreuodd y gwaith ar y Fframwaith yn 2016, ac mae nifer o gamau pwysig wedi bod hyd yma. Mae'r briff ymchwil hwn yn crynhoi’r digwyddiadau hyd yma ac yn rhoi trosolwg o:
- y broses ar gyfer datblygu'r Fframwaith Datblygu Cenedlaethol;
- yr opsiwn a ffefrir ar gyfer y Fframwaith, a gyhoeddwyd ym mis Ebrill 2018;
- Gwaith craffu Pwyllgor NHAMG ar yr opsiwn a ffefrir ar gyfer Fframwaith Datblygu Cenedlaethol; a
- y Fframwaith drafft, a gyhoeddwyd ym mis Awst 2019.
Strategaeth Ofodol Ddrafft y Fframwaith Datblygu Cenedlaethol
I grynhoi, mae prif nodweddion y Fframwaith drafft yn cynnwys:
- bydd twf cyflogaeth a thai sylweddol yn digwydd yn bennaf mewn tair ‘Ardal Twf Cenedlaethol':
- Caerdydd, Casnewydd a'r Cymoedd;
- Bae Abertawe a Llanelli; a
- Wrecsam a Glannau Dyfrdwy.
- rôl eilaidd ar gyfer 'Ardaloedd Twf Rhanbarthol' sydd wedi'u lleoli ledled Cymru;
- twf trefol wedi’i ategu gan drafnidiaeth gyhoeddus a rhwydweithiau teithio llesol (cerdded a beicio);
- angen 114,000 o gartrefi newydd erbyn 2038, â 47% o'r rhain i fod yn gartrefi fforddiadwy yn ystod y pum mlynedd gyntaf;
- tri rhanbarth, pob un â'i Gynllun Datblygu Strategol ei hun, i alluogi dulliau pwrpasol mewn gwahanol rannau o Gymru;
- mae gan bob rhanbarth ei ddyraniad ei hun ar gyfer cartrefi newydd erbyn 2038:
- Gogledd Cymru, 19,400;
- Canolbarth a Gorllewin Cymru, 23,400; a
- De-ddwyrain Cymru, 71,200.
- cysylltiadau trafnidiaeth gwell yng Nghymru ac ar draws y ffin â Lloegr, gyda chefnogaeth ar gyfer gogledd Cymru, Bae Abertawe a Metro de Cymru;
- 'Ardaloedd Blaenoriaeth ar gyfer Ynni Gwynt ac Ynni Solar' lle mae rhagdybiaeth o blaid datblygu a derbyn newid tirwedd;
- Parthau Gweithredu Ffonau Symudol i wella darpariaeth ffonau symudol;
- mwy o seilwaith gwefru cerbydau trydan;
- cefnogaeth i Rwydweithiau Gwres Ardal;
- coedwig genedlaethol a fframweithiau ar gyfer gwella bioamrywiaeth a chydnerthedd ecosystemau;
- lleiniau glas yng ngogledd ddwyrain a de-ddwyrain Cymru;
- Parc Rhanbarthol y Cymoedd;
- polisïau ar gyfer ardaloedd penodol - Caerdydd, Abertawe, Casnewydd a Blaenau’r Cymoedd; a
- polisïau ar gyfer seilwaith strategol - Porthladd Caergybi, Maes Awyr Caerdydd, Ynni Gogledd-orllewin Cymru a Dyfrffordd yr Hafan yn ne Sir Benfro.
Cyhoeddiad newydd: Y Fframwaith Datblygu Cenedlaethol draft (PDF, 3,005KB)
Erthygl gan Elfyn Henderson, Ymchwil y Senedd, Cynulliad Cenedlaethol Cymru
