Gyda chostau byw a ffactorau economaidd eraill dan y chwyddwydr, mae gwybodaeth am gyflogaeth yn amhrisiadwy. Mae'r erthygl hon yn crynhoi ystod o ddata sydd wedi’u cyhoeddi ar y farchnad lafur yng Nghymru.
Beth y mae'r ffigyrau diweddaraf yn ei ddangos?
Mae’r prif dueddiadau yn y farchnad lafur fel a ganlyn:
- Mae nifer y gweithwyr cyflogedig yng Nghymru yn dal i fod yn uwch na'r lefel cyn y pandemig, ond mae’r niferoedd wedi aros yr un fath yn ystod y misoedd diwethaf i 1.314 miliwn ym mis Tachwedd 2023.
- Ym mis Hydref 2023, roedd yr enillion wythnosol cyfartalog 7.2 y cant yn uwch nag ar gyfer mis Hydref 2022, tra bod chwyddiant y Mynegai Prisiau Defnyddwyr ar 4.6 y cant yn y cyfnod rhwng mis Awst a mis Hydref 2023.
- Roedd nifer y swyddi gwag yn y DU rhwng mis Medi a mis Tachwedd yn 949,000, sef gostyngiad o 45,000 o'r chwarter blaenorol (mis Mehefin i fis Awst 2023).
Disgwylir i’r twf araf mewn cyflogau a'r gostyngiad mewn swyddi gwag annog Banc Lloegr i adael cyfraddau llog heb eu newid.
Nifer y cyflogeion ar gyflogres
Mae’r SYG wedi bod yn gweithio gyda Cyllid a Thollau Ei Fawrhydi i lunio amcangyfrifon amserol o gyflogeion sy’n cael eu talu drwy'r cynllun talu wrth ennill (TWE). Mae nifer y cyflogeion ar gyflogres yng Nghymru yn uwch na'r lefel cyn y pandemig, ond mae’r niferoedd wedi aros yr un fath yn ystod y misoedd diwethaf.
Data TWE wedi'u haddasu'n dymhorol; pum mlynedd hyd at fis Tachwedd 2023
Ffynhonnell: ONS PAYE – seasonally adjusted
Enillion wythnosol cyfartalog
Mae’r cynnydd o flwyddyn i flwyddyn mewn enillion wythnosol cyfartalog ar draws y DU yn uwch na’r gyfradd chwyddiant. Cyhoeddir data enillion Cymru bob blwyddyn yn yr Arolwg Blynyddol o Oriau ac Enillion. Ond nid yw'r gyfradd chwyddiant ar gyfer Cymru ar gael.
Newid o flwyddyn i flwyddyn yn enillion wythnosol cyfartalog a chwyddiant y DU
Ffynhonnell:Earnings and working hours and inflation and price indices, SYG
Swyddi gwag
Ar gyfer y DU, mae'r SYG yn cyhoeddi amcangyfrif o nifer y swyddi gwag ar gyfer y tri mis blaenorol.
Mae'r amcangyfrifon hyn yn seiliedig ar yr Arolwg Swyddi Gwag lle y mae'r SYG yn arolygu cyflogwyr ar draws pob sector o'r economi. Rhwng mis Medi a mis Tachwedd 2023 adroddwyd bod 949,000 o swyddi gwag yn y DU, gostyngiad 45,000 o’r ffigur rhwng mis Mehefin a mis Awst 2023. Gostyngodd nifer y swyddi gwag ar y chwarter am y 17eg cyfnod yn olynol rhwng mis Medi a mis Tachwedd 2023, i lawr 4.5 y cant ers y cyfnod rhwng mis Mehefin a mis Awst 2023, gyda swyddi gwag yn gostwng mewn 16 o'r 18 sector diwydiant.
Nid yw data'r Arolwg Swyddi Gwag ar gael ar gyfer Cymru, ond mae'r SYG yn cyhoeddi mynegeion arbrofol o hysbysebion swyddi ar-lein. Mae hyn yn cynnwys gwybodaeth am sawl miliwn o gofnodion hysbysebion swyddi bob mis o bob rhan o'r DU, wedi'u dadansoddi yn ôl categori swyddi a gwledydd y DU. Daeth yr ymchwydd mewn swyddi gwag ar ôl y pandemig i’r brig ym mis Chwefror 2022 ac mae wedi gostwng yn gyffredinol ers hynny.
Mynegai nifer amcangyfrifedig yr hysbysebion swyddi ar-lein a ddad-ddyblygwyd (Chwefror 2020 = 100)
Ffynhonnell:Online job advert estimates - Swyddfa Ystadegau Gwladol (ons.gov.uk)
Hawlwyr budd-daliadau
Wrth i fwy o bobl symud o fudd-daliadau gwaddol i Gredyd Cynhwysol, mae'r ffordd o fesur nifer yr hawlwyr a diweithdra wedi newid. Mae'r prif ddata arbrofol a gyhoeddir gan y SYG yn ymwneud â nifer y bobl sy'n hawlio Lwfans Ceisio Gwaith, ynghyd â'r rhai sy'n hawlio Credyd Cynhwysol ac mae'n ofynnol er mwyn ceisio gwaith a bod ar gael i weithio.
Roedd y nifer sy'n hawlio budd-daliadau wedi dyblu a mwy ar ddechrau'r pandemig. Gostyngodd y niferoedd yn gyson rhwng mis Awst 2020 a mis Gorffennaf 2022. Ers mis Gorffennaf 2022 mae nifer y bobl sy’n hawlio budd-dal diweithdra wedi aros rhwng 60,000 a 64,000 ac mae nifer y bobl sy’n hawlio budd-dal diweithdra ym mis Tachwedd 2023 8% yn uwch na’r lefelau cyn y pandemig.
Nifer y rhai sy’n hawlio budd-daliadau ar gyfer Cymru; Pedair blynedd hyd at fis Tachwedd 2023
Ffynhonnell: NOMIS, ONS Claimant Count – seasonally adjusted
Nodiadau: O fis Mai 2013 ymlaen, ystyrir mai ystadegau arbrofol yw’r ffigurau hyn. Dan y cynllun Credyd Cynhwysol, mae'n ofynnol i rychwant ehangach o hawlwyr chwilio am waith na chynllun y Lwfans Ceisio Gwaith. Wrth i Wasanaeth Llawn Credyd Cynhwysol gael ei gyflwyno mewn ardaloedd penodol, mae’n debygol y bydd cynnydd yn nifer y bobl y cofnodir eu bod yn ei hawlio.
Arolwg o'r llafurlu
Mae’r Swyddfa Ystadegau Gwladol yn gweithio i drawsnewid yr LFS i wella’r cyfraddau ymateb ac ansawdd amcangyfrifon drwy newid dyluniad yr arolwg, cynyddu maint y sampl a defnyddio dulliau casglu data newydd. Bydd ffigurau o’r LFS wedi’i drawsnewid yn cael eu cyhoeddi yn y gwanwyn. Mewn blog, mae Prif Ystadegydd Llywodraeth Cymru yn tynnu sylw at bryderon ynghylch defnyddio ffigurau presennol yr LFS:
Yn y cyfamser, fodd bynnag, mae ffigurau’r LFS yn parhau i fod yn gyfnewidiol i Gymru, gan roi golwg ansicr o’r farchnad lafur pan edrychir arnynt ar wahân. Felly, mae’n bwysig ystyried gwybodaeth o ystod o ffynonellau. Mae’r LFS yn cynrychioli’r brif ffynhonnell ddata, ond cyn y fersiwn wedi’i drawsnewid y gwanwyn nesaf, argymhellir y dylid rhoi mwy o ystyriaeth i’r tueddiadau a ddangosir gan ffynonellau eraill.
Erthygl gan Joe Wilkes, Helen Jones, Božo Lugonja a Ahmed Ahmed Ymchwil y Senedd, Senedd Cymru
